PAR

PAR.

i. e. eiusdem dignitatis et conditionis; Sic pares sese invicem appellant filii Ludovici Pii Imperatoris Conventu apud Marsnam A. C. 851. c. 2. 3. et alibi passim. Inde Pares appellati, unius Domini convassalli, quod ratione hominii ac tenurae sibi invicem pares sint unique Domino subsint; a quibus solis iudicari poterant: Aliter Aequales dicti, in Speculo Saxonico l. 2. artic. 12. §. 2. Tenebantur autem hi iudiciis Dominicis interesse, iudicumque munere fungebantur; quod si ipsi obire non possent, paris sibi conditionis vicarios submittere adstringebantur, qui eorum locum tenerent in iisdem iudiciis. Et quidom Parium iudicia, in ipsos

Pares et convassallos exercebantur; adeo ut si aliqua oriretur controversia inter ipsos Pares, illa dirimi non posset, nisi in Parium suorum conventu ac rudicio, Dominô ipsô feudali Praeside. Guil. Britto Philipp. l. 6.

Accedant igitur prius ad me, iudiciôque

Stent nostrô, faciam, quidquid ius iusserit, illis,

Consiliôque illos Parium tractabo suorum.

In Dmonium vero iudicia ab iis, in Parium concessu, non exser cebantur; quod si vero horum aliquis cum Domino controversiam haberet, dirimebatur ea ab eius Ballivo seu Iustitiae dominicae Praeposito, a quo ad superiorem Dominum appellare licebat. De numero porro Parium id iuris obtinuit, ut Par unicus iudicium edere non posset, sed duo ad minimum adessent, praeter Dominum. Alii quatuor habent, sed pro feudorum varietate etiam hic mos variavit. Quod si Dominus nullum haberet Parem vel idoneum Parium ad iudicium numerum, non ideo iustitiam suam amittebat, sed a Domino superiore mutuo accipiebat, suis impensis, aliquot ex eius Vassalis, qui iudicia ederent. Si vero adeo pauper esset, ut eos mutuari non posset, vel si Dominus mutuo darerenueret; tum actori et reo licebat iustitiam Domini superioris convenire inque ca disceptare. Proin tenebatur Dominus Curiam suam indoneô Parium numerô munire, quod Practici Galliae dicunt, garnir sa Cour de Pairs: ita ut fideessent ii, aut per legitimam excusationem adesse non possent, alios eiusdem dignitatis ac conditionis submittere deberet, qui ius dicerent. Parium insuper iudiciis non modo intererat Dominus, veleius Ballivus; sed etiam in rebus arduis corum consilium expetebat, ita ut Consiliariorum quoque Domini Feudalis vicem fungerentur: quam vis pro diversitate locorum subinde iudiciorum etiam ratio varia esset. Interim, licet omnes convassalli sibi invicem Pares essent et ita haberentur; non tamen semper omnes Iudicum locô habebantur, et in Parium consessu considebant. Nam cum in magnis Baroniis vassalli complures essent, adeoque magnô interdum a se invicem terrarum intervallô divisi, ita ut una omnes ad Dominica placita vix convenire possent; tum etiam, ne tantus Vassallorum numerus iudiciis obesset: plerique e maioribus istis Dominis ac Baronibus, quosdam e suis Vassallis selegêre, quibus Parium nomen, titulum ac dignitatem concesserunt, quique cum iis, coeteris Paribus suis ac convassallis ius dicerent. Hinc legimus, certum ac definitum fuisse fere semper, in maioribus Baroniis Parium numerum, ut Car. du Fresne osten dit Not. ad Stabilim. S. Ludovici p. 178. eumque ad duodenarium ut plurimum redactum: maxime in Regno Franciae, in Comitatu Flandrensi, in Baronia Ardensi, in Comitatibus Guinensi, Cameracensi, Hannoniensi etc. Apud Anglos quoque, ut ex Lamberto Ardensi, Vinchantio in Annal. Hannon. et Stanfordio in Placitis Cor. l. 3. c. 1. idem docet. Et quidem duodecim viratum Parium Franciae suis numeris absolutum fuisse, Ludovicô VII. vel Philippô II. filiô regnantibus, contendunt Chopinus et Anton. Colardus in Comm. Rerum Remens. MS. quorum hic ad A. C. 1179. Ludovicus VII. inquit, Rex Franciae formulam Regum Franciae, Remis inaugurandorum, simulque instituit Pares Franciae, qui coronando Regi adstarent eique titulos attribuit: unde Guilielmus Archiep. primus omnium Par Frantiae dictus, ex Comite Remensi Dux nominatus fuit etc. Sed haec tamen serius accidisse constat; nam in Philippi Aug. Ludovici filii coronatione, annô praefatô nondum fuisse Parium Franciae definitum numerum, discimus ex Rog. Hovedeno: quare alii instituti huius originem ad Ludovicum IX. referunt, quos inter est Ioh. a Leidis Chron. l. 22. c. 7. Verum, si, quod tradit Matthaeus Paris A. C. 1226. pro vero certoque haberi debet, iam ipsâ hâc tempestate status eorum sixusque numerus fuit. In iudicio enim Raimundi Comitis Tolosani, XII. Parium mentionem facit: idemoque ad A. C. 1257. duodenarium eorum catalogum, omniumque nomina exhibet etc. Quorum quidquid sit, certum est patetque ex iudicio lato contra Erardum Briennen sem A. C. 1216. pro Comitatu Campaniae, necdum fuisse Parium definitum numerum, cum Regni Proceres alii seu Barones atque adeo Episcopi interfuerint, tametsi in primis recenseantur Archiepiscop. Remensis, Episcopi Lingonensis, Catalaunensis, Bellovacensis et Noviodunensis, Car. du Fresne Glossar. Pura de Franciae Paribus, vide infra in Paras Franciae.